DİŞLİ

Bir eksen etrafında dönebilen silindir şeklindeki çarklardır.
– Dişler, bir çark üzerine uygulanan kuvveti diğer çarklara aktarır.
– Dişli çarklar hareketin yönünü ve süratini değiştirmeye yarar.
– Büyük dişli küçük dişliden yavaş, fakat daha büyük kuvvetle döner.
Aynı merkezli dişlilerde;br> – Dönme yönleri aynıdır
– Dönme sayıları da aynıdır.
Farklı merkezli dişlilerde;
– Dönme yönleri zıttır.
– Diş sayısı fazla olan az, diş sayısı çok olan fazla döner.
Aynı yönlü bağlı dişlilerde;
– Dönüş yönleri aynıdır.
– Büyük dişli bir tur döndüğünde küçük dişli 1 turdan fazla döner.
Çapraz bağlı dişlilerde;
– Dönüş yönleri zıttır.
– Büyük dişli 1 tur attığında küçük dişli 1 turdan fazla döner.
Bisiklette, fabrikalarda, motorlu araçlarda, saatte bol miktarda bulunur. Dişlilerde; 1. Dişlinin çapı büyüdükçe diş sayısı da artar. (Doğru orantılı) 2. Dişlinin diş sayısı arttıkça dönme sayısı azalır. (Ters orantılı) Dişli Çarklarda Formül n: Tur sayısı r: Yarıçap n1 x r1 = n2 x r2 Birbirine temas halinde olan iki dişlide büyük dişlide fazla diş bulunur. Küçük dişlide az diş bulunur. Büyük dişli az, küçük dişli çok döner. Ortak eksenli dişli çarklarda dişlilerin dönme yönü ve dönme sayıları eşittir.