KALDIRAÇLAR

Destek noktası da denen sabit bir nokta etrafında dönebilen cisimlere kaldıraç denir.
Kuvvet x Kuvvet Kolu = Yük x Yük Yolu
Kuvvet kolunun uzunluğu, yük kolunun uzunluğundan ne kadar fazla ise kaldıracın kuvvet kazancıda o kadar büyüktür.
El arabası, ceviz kırma makinesi ve kapak açacağı, bu kaldıraç çeşidine örnek olarak verilebilir.
Kuvvet Kolu Kuvvet uygulanan nokta ile destek noktası arasındaki kola kuvvet kolu denir.
Kuvvet kolu ne kadar uzunsa kuvvet kazancı o kadar fazla olur.
Yük Kolu
Destek ile yük arasındaki kola ise yük kolu adı verilir.

Kaldıraçlarda Kuvvet Kazancı
Kuvvet Kazancı = Yük / Kuvvet formülü ile bütün basit makinelerde bulunabilir. Kaldıraçlar da ise ayrıca kuvvet kazancının bulmanın formülü vardır. Bu formülün bilinmesi önemlidir.
Kuvvet Kazancı = Kuvvet Kolu / Yük Kolu
• Yine işimize yarayacak başka bir formül de aşağıdadır.
Kuvvet x Kuvvet kolu = Yük x Yük kolu

• Kaldıraçlar destek noktasının yerine göre tek taraflı kaldıraçlar ve çift taraflı kaldıraçlar olmak üzere ikiye ayrılır. • Çift taraflı kaldıraçlar da ise destek aradadır. • Tek taraflı kaldıraçlar da iki çeşittir. (Kuvvet arada, yük arada)
1. Desteğin Arada Olduğu Kaldıraçlar
Bu tip kaldıraçta destek noktası;
• Tam ortada ise kuvvet kazancı 1 olur. Bu durumda ne kuvvetten ne yoldan kazanç ve kayıp yoktur. (Yük ile kuvvet birbirine eşit)
• Yüke yakın ise kuvvet kazancı 1 den büyük olur. Bu durumda kuvvetten kazanç yoldan kayıp vardır. (Kuvvet kolu uzun, yük kolu kısa )
• Kuvvete yakın ise kuvvet kazancı 1 den küçük olur. Bu durumda kuvvetten kayıp yoldan kazanç vardır. (Kuvvet kolu kısa yük kolu uzun )
• Destek ortada olan kaldıraçlar kuvvetin yönünü değiştirir.
Destek Arada Olan Kaldıraçlara Örnekler
1. Kerpeten
2. Keser
3. Karga burun
4. Pense
5. Makas
6. Tırnak makası
7. Bağ makası
8. Levye
9. Sandal küreği
10. Tahterevalli
11. Manivela
12. Eşit kollu terazi
13. Demir kesme makası
2. Yükün Arada Olduğu Kaldıraçlar
• Yük, kuvvet ile destek arasındadır.
• Bu tip kaldıraçlarda her zaman kuvvetten kazanç, yoldan kayıp vardır.
• Kuvvet kazancı 1’den büyüktür.
• Kuvvetin yönü değişmez.
Yükün Arada Olduğu Kaldıraçlara Örnekler
1. El arabası
2. Gazoz açacağı
3. Ceviz kıracağı
4. Menteşeli kapı
5. Pencere
6. Buzdolabı kapağı
7. Kâğıt delgeç
8. Kağıt kesme makinesi (Giyotin) yükün ortada olduğu kaldıraçlardır.
3. Kuvvetin Arada Olduğu Kaldıraçlar
• Kuvvet, yük ile destek arasındadır.
• Bu tip kaldıraçlarda her zaman kuvvetten kayıp, yoldan kazanç vardır.
• Kuvvetin yönü değişmez.
• Kuvvet kazancı 1’den küçüktür.
Kuvvetin Arada Olduğu Kaldıraçlara Örnekler
1. Kürek
2. Cımbız
3. Maşa
4. Tenis raketi
5. Tel zımba
6. Olta
8. Çekiç
9. Alt çene kemiği kuvvetin ortada olduğu kaldıraçlardır.
Not: Vurarak kullanılan araçlarda destek noktası kolumuz ya da omuzumuzdur.