ÇIKRIK

Aynı eksen etrafında dönen bir silindir ve bir kolun birleştirilmesiyle oluşan sisteme çıkrık denir. Kuyu düzeneklerinde, kıyma makinelerinde ve kapı anahtarı gibi düzeneklerde kullanılır.Çıkrıkta kuvvetin uyguladığı kolun uzunluğu arttıkça bir yükü kaldırma için uygulanması gereken kuvvet azalır yani kuvvet kazancı artar.
Çıkrıkta kuvvet ve yük arasındaki ilişki şu şekildedir: P xr = F x R yani Yük x yük kolu = Kuvvet x Kuvvet kolu formülü ile hesaplanabilir. Çıkrık'ın özellikleri:
• Silindirlerin dönme yönleri ve dönme sayıları eşittir.
• Çıkrıkta kuvvetten kazanç, yoldan kayıp vardır.
• Kuvvet kolunun uzunluğu arttıkça kuvvet kazancı artar.(Daha az kuvvet uygulanır.)
• Silindirin yarıçapı arttıkça kuvvet kazancı azalır.(Daha fazla kuvvet uygulanır.)
• İş ve enerjiden kazanç yoktur.
• Kuvvetin yönü ile yükün hareket yönü aynıdır, çıkrıkta kuvvetin yönü değişmez.
Çıkrık Kullanım Alanları
1. Kuyu çıkrığı
2. Kıyma makinesi
3. Anahtar
4. İngiliz anahtarı
5. Kapı kolu
6. Kapı tokmağı
7. El matkabı
8. Direksiyon
9. Musluk
10. Tornavida
11. Olta mekanizması
12. Bijon anahtarı
13. Bisiklet pedalı
14. Kalemtıraş makinesi
15. Kahve değirmeni
16. El mikseri çıkrığa örnek olarak verilebilir.